FBS 16 yaşında
26 Şub 2025
Temel Bilgiler
Son 100 yılda yatırım dünyasında birçok önemli gelişme ve değişiklik görüldü. Teknolojinin ve internetin yükselişinden yeni yatırım ürünleri ve stratejilerinin oluşturulmasına kadar, yatırımcılar piyasanın sunduklarından yararlanmak için birçok fırsata sahip oldu.
FBS uzmanları bu makaleyle size en muhteşem trendleri göstermek ve piyasa anlayışınızı genişletmek istiyor. Piyasa çözümlendikçe birçok referans ve benzer formasyonlar bulacaksınız.
Harika Elli, 1960'larda yatırımcılar arasında popüler olan 50 yüksek büyüme oranlı, blue-chip hisse senedinden oluşan bir gruptu. Bu hisse senetlerinin çoğu, hızlı bir genişleme yaşayan teknoloji ve sağlık gibi yeni ve yenilikçi endüstrilerle ilişkilendirildi. IBM, Xerox ve McDonald’s, 1960'larda muhteşem bir şekilde ilerleyen çeşitli sektörleri temsil ediyordu.
Pensilvanya Üniversitesi profesörü Jeremy Siegel gibi insanlar yatırımcılara onları sonsuza kadar satın alabileceklerini ve ellerinde tutabileceklerini söyledikleri için "tek kararla alınacak" hisse senetleri olarak bilinmeye başladılar. Bununla birlikte, bilge bir trader her varlığın bir yükselişten sonra düzeltme eğiliminde olduğunu her zaman bilir.
“60'lı yılların blue chip”lerindeki muazzam büyümenin sonucu, olağandan daha yüksek bir F/K oranı oldu. Bu oran, şirketin cari piyasa değeri ile kazançları arasındaki ilişkiyi göstermektedir. F/K oranı, Tesla'da 2021 'in başında (1102) olduğu gibi çok yüksekse, yatırımcılar kesinlikle şirketi aşırı fiyatlandırmıştı. Teknikte, nötr bir F/K genellikle 25-30 aralığındadır.
Tesla F/K oranı
Harika Elli hisse senetlerindeki yükseliş trendi, 1970'lerin başlarında, rekor düzeyde enflasyon, petrol çatışmaları ve iki katına çıkarılmış Federal Reserve kararları ile sona erdi.
Kaynak: YCharts
Gelişmekte olan piyasalar, Harika Elli'yi oyuna dahil etti. Hindistan gibi birçok gelişmekte olan ülke, 1970'lerde hızlı bir ekonomik büyüme yaşadı ve yatırımcıların bu büyüyen piyasalardan yararlanmasını sağladı.
Hindistan, 1970'lerde ortalama %6 -7'lik bir GSYİH büyümesi göstererek ülkeyi küresel olarak en iyi performans gösteren ülkelerden biri haline getirdi.
Source: tradingeconomics
1970'lerde olanlar bununla sınırlı değildi. Bretton Woods Anlaşması, ABD Doları'nı altına sabitledi ve II. Dünya Savaşı sonrası ekonomik iyileşmede önemli bir rol oynadı. Ancak, sistem 1960'ların sonlarında artan küresel ekonomik dengesizlikler ve ABD'nin dolar ile altın arasındaki sabit borsa oranını koruyamaması nedeniyle bozulmaya başladı. 1971'de, ABD altın standartını terk etti ve Bretton Woods sistemi etkili bir şekilde çöktü. Anlaşmanın bitmesi petrol fiyatının fırlamasına neden oldu ve siyah altın on yılın en iyi yatırımı haline geldi.
Kaynak: Bloomberg, 31 Ekim 2021 itibariyle veriler
Geçtiğimiz yüzyılın en büyük yatırım fikirlerinden biri, teknoloji endüstrisinin ortaya çıkışıdır. Apple, Microsoft ve Amazon gibi birçok teknoloji şirketi dünyanın en büyük ve en kârlı şirketlerinden bazıları haline gelmiştir. Bu şirketlere erken aşamada, büyüme evrelerinde yatırım yapmak, yatırımcılar için önemli getiriler sağlayabilirdi.
Japonya'daki hisse senedi piyasası, 1980'lerde önemli bir yükseliş ve düşüş yaşadı, en dramatik olaylar ise on yılın sonunda gerçekleşti. 1980'lerin sonlarında, Japon borsası, ekonomik büyüme ve spekülasyonun yönlendirdiği “balon ekonomisi” olarak bilinen hızlı bir genişleme yaşadı. Bu süre zarfında, hisse senedi fiyatları rekor seviyelere yükseldi ve gayrimenkul ve diğer varlıkların değeri de önemli ölçüde arttı.
Ancak bu balon sonunda patlayarak hisse senedi fiyatlarında keskin bir düşüşe ve Japon ekonomisinde durgunluğa yol açtı. 1990 yılındaki hisse senedi piyasası çöküşü, milyarlarca dolarlık serveti silip süpürdü ve birçok şirketin iflas etmesine neden oldu. Ekonomiyi canlandırma çabalarına rağmen, hisse piyasası toparlanmadı ve Nikkei 225 (JP225) endeksi hâlâ 1980'lerdeki seviyesinden daha düşük.
Kaynak: FRED
İnternet bir anda ortaya çıktı ve insanların "dot - com şirketleri" olarak adlandırdığı heyecan yaratan ve övgülere boğulan internet şirketleri yarattı. Yatırımcılar internet üzerine çalışan herhangi bir şirketi aşırı değerlemeye ve dünya internet şirketlerinin inanılmaz hızlı bir şekilde büyümeye devam edeceğini ve asla durmayacağını düşünmeye başladı. Sağlam bir ekonomi ve düşük faiz oranları da dahil olmak üzere diğer birçok faktörün yön verdiği 1990'ların sonunda bir balon oluşmuştu.
Ancak bu balon sonunda patlayarak hisse senedi fiyatlarında önemli bir düşüşe ve ekonomik bir durgunluğa yol açtı. AT&T gibi bazı şirketler asla tam olarak toparlanmadı. Amazon gibi diğer şirketlerse önceki tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşmak için neredeyse on yıla ihtiyaç duydu. Ortalama olarak, US100 endeksi (NASDAQ) piyasa değerinin %83'ünü kaybetti. Ancak, endeks on yıl içinde neredeyse %3000 kazandı.
Kaynak: tradingview
Gördüğünüz gibi, aşırı değerleme neredeyse her on yıllık dönemde piyasanın ardından gelen yaygın bir sorundur ve en yüksek riskler ile büyük kayıplara yol açmaktadır. Tarih tekerrür eder ve 2000'li yıllarda bir kez daha aşırı değerleme gördük. Bu sefer, gelişmekte olan piyasalar ilgi odağıydı.
Büyük yabancı yatırım akışları, daha yüksek risk ve getiri oranı olan gelişmekte olan ülkelere gitti.
Örneğin, Rusya yükselen petrol fiyatlarından yararlandı ve ana hisse senedi göstergesi, 2008'deki piyasa çöküşüne rağmen, on yıl boyunca %880 arttı.
Diğer yüksek getirili piyasalar, %300'ün üzerinde büyüme ile Brezilya, Hindistan ve Çin'dir. Bu sırada US500 endeksi on yılı birkaç yüzdelik kayıpla tamamladı.
Kaynak: Seeking Alpha
2010'da teknoloji devleri için en büyük on yıllardan biri başladı. FAANG Facebook (artık Meta), Apple, Amazon, Netflix ve Google (Alphabet'daki “G”) baş harflerinden oluşmaktadır. Kısaltma ilk olarak finans dünyasında ortaya çıkmasına rağmen, Amerikan teknoloji dünyasındaki büyük oyuncuları tanımlamak için günlük dilde yaygın olarak kullanılmaktadır.
FAANG, lideri Netflix ile on yılda %4100'den fazla kazanç sağlayarak piyasayı domine etti. Aynı zamanda Apple, 2018 de 1 trilyon dolarlık piyasa değerine ulaşan ilk şirket oldu. Daha sonra Apple, 3 trilyon dolara ulaşan ilk şirket oldu.
Bu şirketler o kadar iyi performans gösterdi ki bireysel trader'lar artık FAANG büyümesinin 2020'lerde hızını koruyacağını düşünüyor. Ancak piyasanın başka bir görüşü var.
Bu on yılın kesinlikle gösterecek çok şeyi var. Yatırım fikirleri, finansal krizler, stagflasyon, jeopolitik gerginlikler ve çatışmalarla dolup taşıyor. FAANG dönemi geçti ve diğer büyük şirketler ve sektörler yükselip gelişecek.
On yılın en iyi yatırım fikirleri arasında yeşil enerji, uranyum madencileri, blok zinciri teknolojisi ve Endonezya, Filipinler ve Tayland gibi gelişen Asya piyasaları yer alıyor.
Genel olarak, son yüzyılda yatırımcıların servetlerini büyütmelerine ve finansal hedeflerine ulaşmalarına olanak tanıyan birçok harika yatırım fikri görülmüştür. Geçmişten ders alabiliriz.
En önemlisi, risk yönetimi her çağda önemli bir beceridir.
Kaydolarak FBS Müşteri Sözleşmesi koşulları ve FBS Gizlilik Politikası ile dünya finans piyasalarında işlem yapmanın doğasında bulunan tüm riskleri kabul etmiş olursunuz.