Kaplumbağa İşlem Sistemi

Eğer böyle düşünüyorsanız, muhtemelen Richard Dennis’in hikâyesini duymamışsınızdır. Dennis, "Kaplumbağa Trader'lar" olarak bilinen bir grup acemi trader'ı eğiten bir emtia trader’ıydı. Bu grup, kısa sürede 100 milyon dolar kazandı. Ve bu başarıları, basit bir dizi kurala sadık kalarak, yeni başlayan birinin bile iyi para kazanabileceğini kanıtladı.

"Kaplumbağa Trader'lar" da ne?

Çoğu özgün fikir gibi, deneyimsiz trader’ları eğitme fikri de Richard Dennis ile William Eckhardt arasındaki bir tartışmadan doğdu. Bu iki Amerikalı emtia trader’ı, işlemlerde beceri ve deneyimin ne kadar önemli olduğu konusunda farklı düşünüyorlardı. Dennis, insanların eğitilerek başarılı birer trader’a dönüşebileceğine inanıyordu. Oysa arkadaşı Eckhardt’a göre, iyi bir trader olmak daha çok genetikle ilgiliydi. Bu anlaşmazlığı çözmek için, Dennis ve Eckhardt, Barron’s, Wall Street Journal ve New York Times gibi gazetelere dev boyutta ilanlar vererek katılımcı aradılar. Başvuruların arasından 23 aday seçip küçük hesaplarla işlem yapmak üzere Chicago’ya davet ettiler.

Trader’ların "kaplumbağa" olarak anılmasının sebebi de bu oldu. Belki Laurence Connors ve Linda Raschke’nin “Street Smarts: High Probability Short-Term Trading Strategies” (Sokak Zekası: Yüksek Olasılıklı Kısa Vadeli İşlem Stratejileri) adlı kitabında bu "kaplumbağa" ifadesine rastlamışsınızdır. Nitekim yazarlar, bu Chicago deneyiminden esinlenerek "Kaplumbağa Çorbası" adlı bir strateji geliştirmişlerdir.

Richard Dennis ve William Eckhardt kimdir?

"Çukurun Prensi" olarak bilinen Richard Dennis, ünlü bir emtia trader’ıydı. Söylenene göre, yaklaşık 10 yıl içinde 1.600 doları 200 milyon dolara çevirdi. 1974 yılında soya fasulyesi piyasasında yaptığı işlemlerle büyük başarı elde etti ve 500.000 dolar kazandı. Yıl sonuna kadar bu miktarı ikiye katlayarak milyonerler kulübüne girdi.

William Eckhardt ise Dennis’in arkadaşıydı. Aynı zamanda alternatif yatırım yönetimi firması olan ve 1 milyar dolardan fazla yönetilen varlığa sahip Eckhardt Trading Company'nin kurucusuydu. Matematikçi olan Eckhardt, başarılı bir işlem performansı için sağlam bir analitik ve istatistik temelinin şart olduğuna inanıyordu.

Şimdi gelin, bu milyonerlerin Kaplumbağa Trader’lara öğrettiği basit stratejiye bir göz atalım.

Kaplumbağa işlem stratejisinin kuralları

Bu stratejiyle hangi işlemler yapılabilir?

Kaplumbağalar, likit piyasalarda işlem yapmayı tercih ediyordu. Siz de başlıca döviz çiftleri, emtialar (petrol, altın, gümüş) ya da hisse senedi endeksi vadeli işlemleri (S&P500, DAX30) gibi varlıkları seçebilirsiniz.

Hangi zaman aralığında işlem yapılmalı?

Doğru giriş noktalarını belirlemek için trader'ların günlük zaman aralıklarında işlem yapması gerekiyordu.

Nasıl pozisyon açılır?

Kaplumbağa İşlem Stratejisinin sihri oldukça basit bir formüle dayanıyordu:

Trend + Kırılma = Kâr

Kaplumbağalar genel olarak trendi takip eder ve kırılmaları gözlemlerdi. Fiyatın yukarı veya aşağı yönlü kırılmasına göre uzun ya da kısa pozisyon açarlardı. Bu pozisyonlar, trend güçlü kaldığı sürece açık tutulurdu. Tahmin edebileceğiniz gibi, yukarı yönlü kırılmalarda alış, aşağı yönlü kırılmalarda satış pozisyonu açılırdı. Herhangi bir kırılma sinyali, risk limitlerini aşmadığı sürece pozisyon açmak için yeterliydi. Kaplumbağaların piyasaya giriş için kullandığı iki sistem vardı.

1 – 20 günlük kırılmaya dayalı kısa vadeli sistem

Kaplumbağalar, fiyat 20 periyotluk en yüksek veya en düşük seviyeyi aştığında piyasaya girerdi. Kırılmanın geçerli sayılması için, fiyatın 20 günlük en yüksek/en düşük seviyenin 1 pip üzerine çıkması gerekirdi. Ancak 20 günlük kırılmaya dayalı pozisyon yalnızca önceki kırılma başarısız olmuşsa açılırdı. İnsanlar genellikle aynı şeyin tekrar edeceğini düşünür; bu da “ters yönlülük kuralı” olarak bilinir. Uzun pozisyonlar için zarar durdur seviyesi 10 günlük en düşük, kısa pozisyonlar içinse 10 günlük en yüksek seviyedir.

2 – 55 günlük kırılmaya dayalı uzun vadeli sistem

Bu formasyon, daha büyük piyasa trendlerini takip eden trader’lar tarafından kullanılırdı. Bir trader bu formasyonu seçtiğinde, 55 günlük kuralı izlemek zorundaydı ve her kırılma durumunda mutlaka piyasaya giriş yapmalıydı.

Kaplumbağalar işlem yaparken yalnızca bir risk birimiyle pozisyon açarlardı. Daha sonra, trendin yönüne bağlı olarak bu pozisyonu eşit büyüklükte birimlerle artırırlardı. Risk birimleri, Kaplumbağa sisteminin temel yapı taşlarından biriydi. Şimdi bunların nasıl işlediğine bakalım.

Pozisyon büyüklüklerine dikkat edin

Trader'lar, pozisyon büyüklüğünü varlığın volatilitesine göre ayarlardı. Temel kural şuydu: Trader, belirli bir varlık için doğru pozisyon büyüklüğünü dolar cinsinden belirlemeliydi. Kaplumbağaların elindeki her bir pozisyon, risk birimleri cinsinden artırılıp azaltılabiliyordu. Dennis, kaplumbağalara bu risk birimlerinin sayısını belirlemelerine yardımcı olacak bir formül vermişti. Bu formül, belirli bir piyasadaki volatiliteyi ifade eden "N" hesaplamasına dayanıyordu. Bu değer, 20 periyotluk ortalama gerçek aralık (ATR) olarak hesaplanıyordu.

GBPUSD örneği üzerinden hesaplamanın nasıl yapıldığını görelim.

5 Eylül 2019 tarihi için GBPUSD paritesinin ATR değeri 0,0104’tü. Bu bizim N değerimiz. Yani, GBPUSD'nin ortalama günlük hareketi 104 pip. Şimdi bunu USD cinsine çevirelim. Sözleşme büyüklüğü 1.000 dolar olduğunda:

Dolar Volatilitesi = 0,0104x1.000=10,4$

Eğer karşıt para birimi USD değilse, bu tutarın USD'ye çevrilmesi gerekir.

Kaplumbağalar pozisyonlarını her zaman birim adı verilen eşit “risk dilimleri” ile ayarlardı. Bir birim, toplam riskin %1'ine denk gelirdi. Örneğin, 10.000 dolarlık bir hesapta bir birimin parasal değeri 100 dolar olurdu.

Buna göre, GBPUSD işlemi için Kaplumbağa İşlem Sistemi kaç sözleşme gerektiriyor, hesaplayalım:

Birim büyüklüğü = 100$/10,4$ ≈ 9 sözleşme

Yani, kaplumbağa sistemi, bu hesap büyüklüğünde bir GBPUSD işlemi için 9 sözleşmenin katlarıyla işlem yapardı.

Pozisyonu büyütme

Şartlar uygunsa, Kaplumbağalar pozisyonlarını maksimum belirlenmiş risk seviyesine kadar büyütürdü. Bu işlem de yine volatiliteye ve N hesaplamasına dayanıyordu. Kaplumbağalar pozisyonlarını N ya da ½ N artışlarla, yani tam veya yarım dilimlerle kademeli olarak genişletirdi.

Zararı durdur emirleri

Kaplumbağalar, zarar durdur emirleri konusunda son derece katı kurallar izliyordu. Bunları da N değeri üzerinden hesaplıyorlardı. Riski sınırlamak için %2 kuralı kullanılıyordu. Yani, eğer bir pozisyon yatırımcının aleyhine 2N'den fazla hareket ederse, pozisyon mutlaka kapatılırdı. Ayrıca, zarar durdur seviyeleri de taşınıyordu.

Limit emirleri piyasa emirlerinden daha iyidir

Richard Dennis’in öğrencilerine, piyasa emirleri yerine limit emirleri kullanmaları öğretilmişti. Çünkü bu sayede emirlerin, mevcut piyasa fiyatından daha avantajlı bir seviyeden gerçekleşmesi beklenirdi.

Çıkışlar

Kaplumbağalar için en uygun kâr al seviyesini belirlemek zordu çünkü iyi bir fiyat hareketini kaçırmaktan çekiniyorlardı. Kurallara göre, bir trader uzun pozisyondaysa ve fiyat düşmeye başlarsa, 10 günlük en düşük seviyede pozisyondan çıkmalıydı. Eğer kısa pozisyondaysa ve fiyat yükselmeye başlarsa, 20 günlük en yüksek seviyede çıkış yapmalıydı.

Bir işlem örneği

Kısa vadeli sistemi ele alalım. GBPUSD grafiğini örnek olarak alacağız. Aşağıda görebileceğimiz gibi, fiyat bir düşüş trendi içinde hareket ediyordu. 4 Eylül'de alçalan trend çizgisi kırıldı ve ertesi gün 20 günlük zirveye ulaşıldı. 20 günlük zirve, 1,2308 seviyesiydi. Bu nedenler, 1,2309'da (en yüksek seviyenin 1 pip üzerinde) uzun pozisyon açtık. Daha sonra, ilk pozisyonumuza nerede ekleme yapmamız gerektiğini belirttik. N değerini 0,0104 alarak şu sonuçlara ulaştık:

+1 birim: 1,2309 + 1/2 x 0,0104 = 1,2361

+1 birim: 1,2361 + 1/2 x 0,0104 = 1,2413

+1 birim: 1,2413 + 1/2 x 0,0104 = 1,2465

Yukarıdaki fiyat seviyelerinde yeni pozisyonlar açarak eklemeler yaptık. Başlangıçta zarar durdur seviyemizi 1,2309 - 2 x N = 1,2101 olarak belirledik. Ancak yeni pozisyonlar açtıkça bu seviyeyi taşıdık. Son zarar durdur seviyemizi 1,2257'ye yerleştirdik.

Fiyat birkaç gün boyunca yükseldikten sonra geri çekilmeye başladı. 10 günlük en düşük seviye olan 1,2412'nin altına düştüğünde pozisyonumuzu kapattık.

Başka ne yardımcı olabilir?

Fiyatın belirli bir seviyeye ulaşması için 20 gün beklemek zor olabilir. Bu yüzden pozisyona çok erken girip çok erken çıkma hatasına düşebilirsiniz. Neyse ki, MetaTrader’ın resmi sitesinde Turtle Trade (Kaplumbağa İşlem) göstergesine ulaşabileceğiniz bir bağlantı var. Bu gösterge, sizin yerinize günleri sayar ve doğru giriş noktasını belirlemenize yardımcı olur.

Özet

Yapıldığı dönem için devrim niteliğinde bir çalışma olan Kaplumbağa İşlem Stratejisi deneyi, bir trader’ın para kazanmak için teknik bilgiye sahip olması gerekmediğini ortaya koydu. Yine de sabırlı olmalı ve mümkün olduğunca fazla teyit sinyali beklemelisiniz. Günümüzde piyasalar 20. yüzyıla kıyasla daha dalgalı olduğundan daima makul yatırım kararları vermeniz gerekir.